Sven Lütticken, Bini Adamczak, Kader Attia, Tom Holert, Diana McCarty, Dan McQuillan, Dina Mohamed, Johannes Paul Raether, Rose Hammer, Natascha Sadr Haghighian, Jonas Staal, Terra Critica


Panel Working in Groups, Acting in Networks tijdens het vijfde publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 17 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Panel tijdens het vierde publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 16 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Terra Critica presenteert tijdens het vierde publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 16 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Repro Communal Training Camp, training door Transformella Malor als onderdeel van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 15 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: BAK


Lezing Transfixing Fascist Episteme door Tom Holert tijdens het tweede publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 14 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Organizational Art, training met Jonas Staal als onderdeel van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 13 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Rose Hammer presenteert het verslag over hun training The Plague tijdens het tweede publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 14 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Sven Lütticken presenteert tijdens Organizational Art, het eerste publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van het project Trainings for the Not-Yet, 13 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen


Maria Hlavajova presenteert tijdens Organizational Art, het eerste publieke programma van Propositions #9: Deserting from the Culture Wars, georganiseerd in de context van Trainings for the Not-Yet, 13 november 2019, BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht, foto: Tom Janssen

Trainingen, lezingen en paneldiscussies met Bini Adamczak; Kader Attia; Tom Holert; Sven Lütticken; Diana McCarty; Dan McQuillan; Dina Mohammed; Transformella Malor (Johannes Paul Raether); Rose Hammer (Stacey E. Devoe, Dora Garcia, Nora Joung, Per-Oskar Leu, en Niels Munk Plum); Natascha Sadr Haghighian; Jonas Staal; en Terra Critica (Birgit M. Kaiser en Kathrin Thiele).



Propositions #9: Deserting from the Culture Wars is een week vol trainingen, lezingen en panelgesprekken gericht op de steeds verder gepolariseerde ideologische strijd van de “culture wars“. Verschillende kunstenaars, theoretici en schrijvers reflecteren in verschillende constellaties op hoe deze culture wars gedefinieerd én gestreden worden. In het programma worden sprekers en deelnemers uitgenodigd om actief na te denken over, en toe te werken naar, een tactische desertie uit deze culturele conflicten; conflicten die momenteel worden uitgevochten in een ‘oorlogstheater’ begrensd door (extreem) rechtse krachten door agressieve hypersensitiviteit, een gekwetst rechtsgevoel, boze tirades en memes over ‘cultureel Marxisme’, immigratie, klimaatverandering en feminisme. Welke mogelijkheden zouden er ontstaan als we weigeren om deze oorlogspelletjes mee te spelen – en als het deserteren niet wordt opgevat wordt als terugtrekking richting een sfeer van a-politieke privacy – maar we juist andere strategieën, tactieken en coalities zouden nastreven? In plaats van slechts een onderwerp van debat, moet een emancipatoir cultuurbegrip opgevat worden als een belichaamd en intersubjectief iets, een collectieve performance die voorkomt dat cultuur een exercitie van zelf-felicitatie onder gelijkgestemden wordt, maar in plaats daarvan een ruimte van enactment markeert. Hoe verdiepen we dit verder en creëren we overlappingen en allianties? Wat zouden kunstenaars en anderen die vanuit hun professionele praktijk omgaan met beelden en verbeeldingen, vertellingen en assemblages, kunnen bijdragen aan het collectief ontdekken van andere modussen van cultuur?

Propositions #9: Deserting from the Culture Wars is mede-bijeengebracht met schrijver en curator Sven Lütticken als een tijdelijke spin-off van Trainings for the Not-Yet  (14 september 2019–12 januari 2020)  en het negende programma van BAK’s langlopende onderzoeksreeks Propositions for Non-Fascist Living (2017–doorlopend).

Tickets Dagticket training+publiek programma: €10 normaal/€7.50 studentenkorting, inclusief diner bij the Basic Activist KitchenDagticket publiek programma: €8.50 normaal/€5 studentenkorting

PROGRAMMA Elke training is inclusief diner van 18.00–19.00 bij the Basic Activist Kitchen (van 17.30–18.30 op de zaterdag).

Woensdag 13 november 2019Training, 13.30–17.30 uur:Organizational Art met Jonas StaalPubliek programma, 19.00–21.00 uur:19.30–19.45 uur, Welkomstwoord en introductie door Maria Hlavajova.19.45–20.30 uur, Lezing Deserting from the Culture Wars: An Introduction door Sven Lütticken20.30–21.00 uur, Verslag van Organizational Art training

Donderdag 14 november 2019Training, 13.30–17.30 uur:“The Plague” met Rose Hammer (Stacey E. Devoe, Dora Garcia, Nora Joung, Per-Oskar Leu en Niels Munk Plum; Oslo)Publiek programma, 19.00–21.30 uur:19.30–19.45 uur, Welkomstwoord en introductie door Maria Hlavajova en Sven Lütticken19.45–20.15 uur, Verslag van “The Plague” training20.15–21.00 uur, Lezing Transfixing Fascist Episteme door Tom Holert21.00–21.30 uur, Q&A gemodereerd door Sven Lütticken

Vrijdag 15 november 2019Training, 13.30–17.30 uur: Repro Communal Training Camp met Transformella Malor (Johannes Paul Raether)Publiek programma, 19.00–21.30 uur:19.30–19.45 uur, Welkomstwoord en introductie door Maria Hlavajova en Sven Lütticken19.45–20.15 uur, Verslag van Repro Communal Training Camp training20.15–21.00 uur, Lezing Die Versprechen der Gegenwart (The Promises of the Contemporary) door Bini Adamczak21.00–21.30 uur, Q&A gemodereerd door Sven Lütticken

Zaterdag 16 november 2019Training, 14.30–17.30 uur:ReadingRoom on “Refuge, Refuse, Refrain” met Terra Critica (Birgit M. Kaiser en Kathrin Thiele)Publiek programma, 18.30–22.00 uur:19.00–19.30 uur, Welkomstwoord en introductie door Maria Hlavajova en Sven Lütticken19.30–20.00 uur, Verslag van ReadingRoom on “Refuge, Refuse, Refrain” training. Mechanisms of Group Constitution and Exclusion20.00–22.00 uur, Panel Collaborations, Coalitions, In- and Exclusions met panelleden: Jonas Staal, Natascha Sadr Haghighian, Bini Adamczak, gemodereerd door Sven Lütticken

Zondag 17 november 2019Publiek programma, 12.30–17.00 uur:13.00–13.30 uur, Welkomstwoord en terugblik op de week door Maria Hlavajova en Sven Lütticken13.30–15.30 uur, Panel Working in Groups, Acting in Networks met panelleden: Kader Attia, Diana McCarty, Dan McQuillan, Johannes Paul Raether, gemodereerd door Dina Mohamed15.30–16.15 uur, Afsluitende discussie16.15 uur, Borrel

De activiteiten van BAK worden mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Gemeente Utrecht.

BAK’s hoofdpartner op het gebied van onderwijs en onderzoek is Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.


Public Program


Kader Attia, Diana McCarty, Dan McQuillan, Johannes Paul Raether, Dina Mohamed, Sven Lütticken


Training & Public Program


Sven Lütticken, Terra Critica, Jonas Staal, Natascha Sadr Haghighian, Bini Adamczak


Training & Public Program


Sven Lütticken, Johannes Paul Raether, Bini Adamczak


Training & Public Program


Sven Lütticken, Rose Hammer, Tom Holert


Training & Public Program


Sven Lütticken, Jonas Staal

15 februari 2023, 10.00-18.00

A series of practical publishing workshops hosted by an active squat and anarchist social center in Amsterdam and organized by the Bookbinding Studio of Sandberg Instituut/Rietveld Academy and Lila Athanasiadou. 

Community Portal

4 februari 2023, 13.00-18.00

Using the sancocho (a pan-Latin American soup with no fixed recipe) as a tool for research and encounter, Mercado Lourdes (Bogotá, Colombia) will host and organize a series of field meals. These events activate and connect the multiple affects that have resulted from ongoing research with local producers into the biodiversity of the territory.  

Community Portal

16 december 2022, 15.00-17.00



In all continents, people have built matriarchal cosmologies sustained by complex rituals. In the advent of main modern religions and after centuries of colonizing invasions, the goddesses of antiquity were suppressed by the patriarchal structures that consolidated our era. However, they found ways to speak to us in the language of patterns, melodies, and poems. This workshop uses the voice as a method to reveal the presence of goddesses. 



Community Portal

27 januari, 18.30–29 januari, 21.00 2023

During these sessions—part of the bASIC aCTIVIST kITCHEN (b.a.k.) program in collaboration with Berend Bombarius, De Voorkamer and BAK, basis voor actuele kunst—we want to collectively explore the topic of setting up community kitchens. Different strategies, tools, methodologies, and contexts are explored to learn more about the challenges and opportunities in the practices and theories of community kitchens.

Community Portal