To Watch the War: The Moving Image Amidst the Invasion of Ukraine (2014–2023)   

(Design door Sean van den Steenhoven. Beelden: Yuriy Hrytsyna, Varta 1, Lviv, Ukraine, 2015, video stills)

9 september–29 oktober 2023
Opening: 9 september 2023, 17–23 uur.

Een forum van bewegend beeld met films en video’s van Roman Himey & Yarema Malashchuk, Lisa Hoffmann, Yuriy Hrytsyna, Dana Kavelina, Oksana Kazmina, Myro Klochko & Anatoliy Tatarenko, Zoya Laktionova & Tetiana Kornieieva, Vasyl (Tkachenko) Lyakh, Sashko Protyah, Andriy Rachinsky & Daniil Revkovsky, Mykola Ridnyi, ruїns collective, Anna Scherbyna & Valentyna Petrova, Mariya Stoyanova en Oleksandr Surovtsov. 

Geconceptualiseerd door Olexii Kuchanskyi en Oleksiy Radynski.

Het publieksprogramma vindt plaats op 28 september, 12 oktober en 26 oktober 2023.

To Watch the War: The Moving Image Amidst the Invasion of Ukraine (2014–2023) is een bewegend beeldforum dat te zien is bij BAK, basis actuele kunst, Utrecht, van 9 September tot en met 29 Oktober 2023. Het forum is bijeengebracht vanuit de experimentele film- en videopraktijken in directe reactie op de oorlog op en in Oekraïne. Deze oorlog begon met de annexatie van de Krim door Rusland in 2014, na de Maidanopstand, en ontwikkelde zich tot een volledige invasie van Oekraïne in 2022 tot vandaag de dag.

In het forum zijn 19 experimentele films en video’s samengebracht, die uiteenlopende grassroots tactieken en kritische benaderingen toepassen en tegenwicht bieden aan de simplistisch-sensationalistiche beelden die worden verspreid door massa- en sociale media, die zich tegoed doen aan militaire technologieën en propaganda van hernieuwd imperialistische politiek. Tegen de stroom van dergelijke – tegelijkertijd al te banale en al te spectaculaire – medialoops van catastrofe op catastrofe in, biedt het forum veel subtielere, gevarieerde en genuanceerdere paden om anders “naar de oorlog te kijken”. Terwijl ze de oorlog op experimentele wijze documenteren vanuit het gezichtspunt van (in) de oorlog te leven, verzetten ze zich er tegelijkertijd tegen door niet de vernietiging te benadrukken, maar de veerkracht en agency van menselijke en andere subjecten uit te lichten, die zich openbaren in het aangezicht van deze onverdedigbare, aanhoudende noodsituatie.

De werken zijn geordend rond meerdere belangrijke kwesties, van het documenteren van de grote humanitaire crisis en vernietiging aan de frontlinie van Marioepol in de Donbas tijdens de langdurige belegering; tot de analyse van arbeidsomstandigheden van de precaire klasse onder het oorlogsregime die van deze oorlog voornamelijk een klassenstrijd maakt; tot de verwevenheid van genocide en ecocide in de oorlogsvoering; en tot queer reacties op oorlog. Dit forum is deels een onderzoeksarchief, deels een gefragmenteerde bioscoop, waarin de kijker wordt uitgenodigd zelf een route uit te stippelen door de verscheidenheid aan modi van tijd en waarneming. Als geheel gaat het niet alleen in op de relatie tussen beelden maken en oorlog, maar stelt het ook de grotere vraag over de plek die kunst inneemt in zulke ingrijpende, zware en onrechtvaardige oorlogsomstandigheden. Als zodanig kan het forum gezien worden als collectieve “terugblik” op het huidige tijdperk en ook als een weddenschap op de forensische processen van het terugwinnen van gerechtigheid en waarheid die in het verschiet liggen.

To Watch the War, in Solidarity

To Watch the War, in Solidarity, dat plaatsvindt vanaf de herfst van dit jaar, ontvouwt zich als een reeks presentaties van kunstwerken uit eerdere en huidige langlopende projecten, waaronder Concerning War (2005, 2010), Former West (2008-2016) en Propositions for Non-Fascist Living (2017–heden). Deze geïmproviseerde tentoonstellingen – die samenvallen met weer een volgende renovatiefase van BAK’s pand vanaf november – worden op genereuze wijze gehuisvest door onze collega-instellingen in de stad Utrecht.

Ondersteun Freefilmers: Doe mee aan de Crowdfunding-campagne!

Dit project gaat gepaard met een crowdfunding-campagne ter ondersteuning van FREEFILMERS—een diasporische filmbeweging en NGO bestaand uit filmmakers, kunstenaars en activisten die samenwerken met een breder netwerk van grassroots humanitaire initiatieven in de regio’s die het hardst getroffen zijn door de oorlog in Oekraïne. Doe alsjeblieft mee met de campagne: nu is het moment!